Project
Niet-destructieve onderzoeksmethoden voor historisch glas
Project TU delft met diverse partners
Dit onderzoeksproject legt een link tussen roerend- en onroerend erfgoed. Vragen die spelen bij archeologische glasvondsten kunnen ook worden gesteld voor glasramen: wat is de herkomst/productieplaats van het glas, wat is de fysieke conditie en het risico op (verder) verval? Roerend erfgoed heeft het voordeel dat het naar onderzoekslaboratoria gebracht kan worden. Dit is niet mogelijk voor glasramen die intact zijn. Representatieve monsters moeten dan uitkomst bieden en het onderzoek in laboratoria moet vervolgens vertaald worden naar methodes die op locatie toepasbaar zijn. Dit project richt zich op de ontwikkeling van non-invasieve, betrouwbare onderzoeksmethoden waarvoor geen destructieve monstername nodig is.
Vondsten van Romeinse, middeleeuwse, negentiende – en twintigste eeuwse glasobjecten, scherven en ‘misbaksels’ kunnen veel informatie geven over het vervaardigingsproces, herkomst en ouderdom van ramen die zich tegenwoordig nog in kerkgebouwen bevinden.
Antiek vensterglas, Romeinse glasobjecten en de glascollectie uit Palmyra van het Allard Pierson Museum, staan centraal in het onderzoek. De onderzoeksgroep wil meer te weten komen over de chemische samenstelling van het glas en of hiervoor een correlatie vindbaar is met herkomst, lokale bijzonderheden en historische handelsnetwerken. Glasrecepten en productieprocessen hebben zich door de eeuwen heen ontwikkeld en beïnvloeden de veroudering en inherente eigenschappen van glas.
Het team van onderzoekers richt zich op de complementaire inzet van verschillende wetenschappelijke onderzoeksmethoden en best practices. De groep werkt met technologieën zoals Neutronen- en Röntgentomografie, Röntgenfluorescentiespectroscopie (XRF), Gammaspectroscopie en Optical Coherence Tomography (OCT) om historisch glas en vormen van glasdegradatie te bestuderen. Gezamenlijk proberen zij vragen te beantwoorden rond interpretatie, herkomst, conditie, conservering en restauratie.
Het consortium bestaat uit een diverse groep mensen die onderzoek naar historisch glas vanuit verschillende invalshoeken benadert. Daarnaast richt het zich er op samenwerkingsverbanden op te zetten met diverse (inter)nationale instellingen, zoals erfgoedbeheerders, musea en onderzoeksgroepen.