Project
Archeologisch Erfgoed
Isotopen/IsoArch database
Vrije Universiteit, Amsterdam
Witteveen + Bos
Isotopenanalyse is een innovatieve techniek die in de archeologie wordt gebruikt om onder andere het voedselpatroon van mens en dier te reconstrueren en het slacht- en geboorte seizoen van dieren te bepalen. Deze data zijn behulpzijn om de herkomst van mensen, dieren en erfgoedobjecten te achterhalen. Het vereist hightech technologie die slechts op een aantal universiteiten beschikbaar is.
Om de gegenereerde data breed toegankelijk te maken en daarmee synthetiserend onderzoek op grote schaal mogelijk te maken, is in 2017 de IsoArcH database ontwikkeld,. Dit is een internationale, open access isotopendatabase voor bio-archeologische monsters uit alle tijdsperioden, van over de hele wereld. IsoArcH is gericht op informatie-uitwisseling, samenwerking en discussie tussen wetenschappers uit verschillende disciplines: antropologen, zoöarcheologen, archeobotanici, archeologen en historici. De toepassing van isotopenonderzoek op ons erfgoed is significant gegroeid de afgelopen jaren. Daarmee is ook de behoefte aan kwaliteitsverbetering van de database ontstaan. Uitvoering van het project Isotopen/IsoArch database zal het nationale en internationale isotopenonderzoek ten goede zal komen.
De database maakt het mogelijk om analyses op meerdere niveaus uit te voeren en uitgebreide studies en syntheses te realiseren over paleodieet, klimaat- en milieuveranderingen, voedselproductie, hulpbronnenbeheer, migraties, etc. Bovendien kunnen isotopendata worden weergegeven op historische kaarten, wat het mogelijk maakt om oude biogeochemische gegevens opnieuw te contextualiseren binnen wereldwijde geopolitieke kaders. Op dit moment heeft IsoArcH een gestructureerde actieve gemeenschap van ongeveer honderd leden. Gebruikers van de database ondersteunen het IsoArch-netwerk met een kleine bijdrage (€20 per jaar). Het algemene gebruik van de data, het raadplegen en toevoegen is kosteloos en mogelijk voor elke geregistreerde gebruiker. Dit zal altijd kosteloos blijven.
Een van de gewenste verbeterpunten van de database is dat gebruikers binnen IsoArcH een persoonlijke ruimte kunnen creëren om in een afgeschermde omgeving met de data te werken, bijvoorbeeld tijdens een onderzoeksproject. Gebruikers kunnen daarin hun eigen digitale kaarten aanpassen en exporteren voor persoonlijke doeleinden. Na een check op kwaliteit door de beheerders en eventueel (peer-reviewed) publicatie, kunnen deze data vervolgens aan de algemene database worden toegevoegd en voor iedereen toegankelijk gemaakt. Voor deze persoonlijke dataruimte zal een niet-commercieel tarief worden gehanteerd voor onderhoudskosten (zoals huur van de serverruimte) en veilig beheer van de data. De duurzaamheid van de database wordt gegarandeerd door een IsoArch-lidmaatschap en door afdracht bij gebruik van de IsoArch database in geval van grote, gefinancierde projecten (NWA, NWO, Europese projecten).